Chùa dâu ở bắc ninh – Ngôi chùa cổ nhất tại Việt Nam

Chắc hẳn nhiều bạn sẽ tò mò về vị trí của chùa dâu ở đâu. Chùa dâu ở bắc ninh, là một điểm tham quan độc đáo. Đây là một ngôi chùa cổ xưa được coi là ngôi chùa cổ nhất tại Việt Nam. Nằm trên khu đất thuộc làng Dâu, xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Ngôi chùa này có nhiều tên gọi khác nhau như Diên Ứng tự, Pháp Vân tự, Thiền Đình tự và Cổ Châu tự . Cùng bangladeshembassy tìm hiểu chi tiết về Chùa Dâu qua bài viết dưới đây nhé.

Giới thiệu về chùa Dâu ở bắc ninh

Chùa Dâu nằm tại xã Thanh Khương, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Nơi đây từng là trung tâm của thành cổ Luy Lâu từ thế kỷ thứ II sau Công nguyên. Xây dựng của chùa Dâu bắt đầu từ năm 187 và sau đó hoàn thành vào năm 226. Đến nay, đã trôi qua gần 1800 năm, chùa Dâu vẫn còn tồn tại. Chùa dâu ở bắc ninh hiện giữ kỷ lục là ngôi chùa cổ nhất Việt Nam và cũng được xem là trung tâm Phật giáo đầu tiên của đất nước chúng ta.

Chùa Dâu, một điểm hòa hợp của Phật giáo từ Ấn Độ, Trung Quốc và văn hóa dân gian Việt Nam. Trong chùa thờ lễ nữ thần mây Pháp Vân, một trong bộ tứ các thần mây gồm:

• Pháp Vân (Thần Mây)
• Pháp Vũ (Thần Mưa)
• Pháp Lôi (Thần Sấm)
• Pháp Điện (Thần Chớp). 

Bốn vị thần này sáng tạo ra các hiện tượng mây, mưa, sấm và chớp để phục vụ đến sản xuất nông nghiệp của người dân. Với sự ảnh hưởng từ Phật giáo, các vị thần này được tôn thờ và coi là những vị thần hóa Phật.

Trải qua hàng ngàn năm lịch sử, ngôi chùa cổ đã chứng kiến nhiều biến động thăng trầm. Với sự ảnh hưởng của thời gian và tác động của chiến tranh, chùa dâu ở bắc ninh đã trải qua những tổn thất và phải trải qua quá trình xây dựng và tu sửa đáng kể. Mặc dù vậy, những giá trị văn hóa và tâm linh của chùa Dâu vẫn được bảo tồn. Đặc biệt, câu chuyện về Phật mẫu và việc liên quan đến sự ra đời của ngôi chùa này vẫn được truyền bá đến ngày nay. Năm 2013, chùa dâu ở bắc ninh được xếp hạng là Di tích Quốc gia đặc biệt bởi Thủ tướng Chính phủ.

Tham quan chùa Dâu

Chùa dâu ở đâu? chùa được nằm trên một khu đất rộng, cao, và được bao phủ bởi cây cối xanh mướt. Cảnh quan xanh mát của vùng quê Bắc, với sân chùa có giếng nước và ao làng, tạo nên một khung cảnh đặc trưng. Với ngôi chùa cổ kính, phủ đầy rêu phong, mang đến cho du khách một cảm giác yên bình và thơ mộng khó tả.

Chùa Dâu được xây dựng theo lối kiến trúc “ngoại Quốc” – một phong cách thiết kế đặc trưng của các ngôi chùa cổ tại Việt Nam cũng như các dinh thự như Tiền Đường, Thiêu Hương, Thượng Điện. Theo cách thiết kế này, chùa được xây cao dần từ phía trong ra ngoài. Qua nhiều giai đoạn xây dựng và tu sửa, đặc biệt trong thời kỳ Lê – Nguyễn, ngôi chùa dâu ở bắc ninh này đã khắc sâu vào kiến trúc và điêu khắc tại thời điểm này

Mình đã có dịp bước vào Chùa Dâu, hiện ra trước mắt đầu tiên mình sẽ không thể không chú ý đến Tháp Hòa Phong, một tháp 3 tầng cao 17m đứng ở giữa sân. Tháp này được xây dựng từ gạch nung. Chuông và cây khánh trong tháp được đúc từ cuối thế kỷ 17 đến đầu thế kỷ 18, mà có câu thơ nổi tiếng ở Bắc Ninh:

 Dù ai đi đâu về đâu

Hễ trông thấy tháp chùa Dâu thì về

Ở các góc của tháp, chúng ta còn thấy các tượng thờ “Tứ vị Thiên Vương” đại diện cho bốn phương trời. Ngoài Tháp Hòa Phong, Chùa Dâu còn có vườn tháp, với 8 tháp được xây dựng như là nơi an nghỉ của các nhà tu sĩ từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 19.

Tiếp theo là Tiền đường, với 7 gian phòng rộng rãi được bài trí và tượng được đúc theo phong cách thời Nguyễn. Ở đây, có các tượng như Hộ Pháp, Bát Bộ Kim Cương, Đức Ông và Đức Thánh Hiền với những chi tiết tạo hình sinh động. Bên cạnh Tiền đường là nhà thiêu hương, nơi thờ Thập Điện Diêm Vương, trạng nguyên Mạc Đĩnh Chi – người đã có công tu sửa chùa và Thái tử Kỳ Đà.

Nhà thượng điện

Nhà Thượng Điện, tọa lạc tại vị trí cao nhất, là một ngôi nhà một gian với mái cong tạo hình như một bông sen và được trang trí tỉ mỉ với hình tượng Tứ Linh. Trong nhà Thượng Điện, được đặt một bàn thờ tượng trưng cho bà Dâu, cũng được biết đến là nữ thần Pháp Vân – chị cả của Tứ Pháp. 

Bên tay trái của bà Pháp Vân là tượng bà Pháp Vũ, hay bà Đậu, được đem đến thờ cúng khi chùa Đậu (Bắc Ninh) bị tàn phá trong thời kỳ xâm lược của Pháp. Ngay dưới bàn thờ bà Dâu, có các tượng của Kim Đồng, Ngọc Nữ và một hộp chứa Thạch Quang, viên đá được chôn dưới thân cây cổ thụ.

Theo truyền thuyết là hiện thân của con gái của vị sư Ấn Độ, Khâu Đà La và bà Man Nương. Các tượng được bài trí cân đối và mang những đường nét đặc trưng và vẻ đẹp riêng biệt của người Việt Nam.

Khi nhắc đến nghệ thuật tượng, tại chùa dâu ở bắc ninh, không thể không đề cập đến 18 bức tượng La Hán tuyệt đẹp. Những tượng La Hán này được đặt trên hai dãy hành lang song song, nối liền giữa tiền thất và hậu đường. Mỗi bức tượng được chế tác với tư thế và hình dáng độc đáo, mang đến cho chúng sự sống động và gần gũi. Bên cạnh đó, những tông màu sắc được sử dụng cũng tạo nên sự hài hòa và vẻ đẹp cho các tượng La Hán này.

Lễ hội tại chùa Dâu

Nhiều người liên tục quan tâm đến vị trí chùa dâu ở đâu và thời điểm tổ chức lễ hội chùa Dâu. Lễ hội chùa Dâu diễn ra hàng năm vào ngày 8-9/04 âm lịch, với quy mô rộng lớn. Năm ngôi chùa lớn tại ba xã của tỉnh Bắc Ninh, gồm:

• Pháp Vân (bà Dâu – chùa Dâu)
• Pháp Vũ (bà Đậu)
• Pháp Lôi (bà Tướng)
• Pháp Điện (bà Dàn)
• Phật mẫu Man Nương

Sẽ tập trung tại chùa Dâu để thực hiện nghi lễ rước các bà thần. Trong buổi lễ, sẽ có các nghi lễ đặc biệt được tổ chức theo hình thức của các trò chơi độc đáo. 

Ví dụ: như trò “mẹ đuổi con” – trong đó các kiệu rước sẽ chạy 3 vòng, hay trò “cướp nước” – các kiệu sẽ đua nhau tới cổng Tam Quan để dự đoán tình trạng mùa màng.

Lễ hội chùa Dâu là dịp để tìm về nguồn gốc linh thiêng của Phật giáo, đồng thời là cơ hội để khám phá các nghi lễ tín ngưỡng dân gian độc đáo. Những nghi lễ này thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với thần linh, cũng như niềm hy vọng vào cuộc sống an lành và thịnh vượng của người nông dân.

Không chỉ hấp dẫn đối với người dân địa phương Bắc Ninh, lễ hội chùa Dâu còn thu hút sự quan tâm của nhiều khách du lịch từ khắp nơi tới tham dự. Đây là dịp để mọi người cùng nhau tận hưởng không khí vui tươi, trải nghiệm văn hóa truyền thống, và khám phá sự linh thiêng và độc đáo của lễ hội.

Cách di chuyển đến chùa Dâu

Xe máy hoặc ô tô

Chùa dâu ở đâu và nằm cách trung tâm thành phố Bắc Ninh bao xa. Không để các bạn chờ đợi lâu Chùa Dâu cách Bắc Ninh khoảng 20km. Để đến từ trung tâm Bắc Ninh, bạn đi qua cầu Bồ Sơn và tiếp tục đi thẳng trên quốc lộ 38. Đến ngã tư Kinh Dương Vương – Lạc Long Quân, bạn rẽ trái vào Lạc Long Quân và đi tiếp khoảng 10km nữa là tới chùa Dâu.

Xe bus

Ngoài ra, bạn cũng có thể tiết kiệm chi phí bằng cách đi xe buýt tuyến 204. Lộ trình của xe buýt ở tỉnh Bắc Ninh là: Ngã tư Phú Thị – Đường 181 – Phố Sủi – Keo – Kim Sơn – Chùa Keo – Phố Toàn Thắng – Đức Hiệp – Xuân Lâm – Hà Mãn – chùa Dâu – Thanh Hoài – Tam Á – Phố Khám – Thị trấn Hồ. Bạn có thể xuống bến chợ Dâu và từ đó đi bộ khoảng 400m để đến chùa Dâu.

Kinh nghiệm cần biết khi tham quan chùa Dâu

Khi tham quan chùa Dâu, bạn cần lưu ý những điều sau đây:

• Khi đến cổng chùa (cổng Tam Quan), hãy đi vào cửa bên phải và đi ra cửa bên trái. Không được sử dụng cửa ở giữa.
• Giữ tâm trong sạch và ý niệm tốt đẹp khi cầu nguyện. Hãy hướng tâm vào sự thiện lương và đạo đức tốt.
• Khi đi lễ chùa, hãy ăn mặc kín đáo và lịch sự. Tránh mặc quần áo màu mè, phức tạp và không nên mặc váy ngắn, bất kể có hay không váy dài. Tuyệt đối không nên mặc áo hai dây, quần ngắn trên đầu gối hoặc các trang phục hở hang.
• Bảo vệ cảnh quan và không khí trang nghiêm của chùa bằng cách không nói lớn, không cười đùa, không vứt rác lung tung và không ngắt lá hoặc bẻ cành cây.
• Không được tự ý chạm vào hoặc leo trèo, sờ vào các bức tượng trong chùa.

• Hãy dâng lễ với lòng thành tâm và một cách đơn giản. Chỉ nên dâng hương, hoa, trà và bánh thuần chay. Hãy tuân theo hướng dẫn từ nhà chùa khi dâng hương và sắp xếp lễ.

Chùa dâu ở bắc ninh là biểu tượng tiêu biểu cho sự gìn giữ và thể hiện các giá trị tôn giáo và tín ngưỡng giàu bản sắc dân tộc. Điều này không chỉ góp phần đáng tự hào cho tỉnh Bắc Ninh – ngôi nhà của Phật giáo Việt Nam, mà còn là một di sản quý giá của đất nước. Hãy nghỉ ngơi và khám phá Chùa Dâu cùng với bangladeshembassy bạn sẽ không bỏ lỡ cơ hội được thăm quan Chùa Dâu và nhiều điểm đến độc đáo khác.