Lịch Sử Hình Thành Phan Thiết – Bình Thuận Và Sự Phát Triển Đến Ngày Nay
Khi nhắc đến Phan Thiết, người ta thường liên tưởng ngay đến thành phố biển, nơi sôi động với các điểm du lịch nổi tiếng. Tuy vậy, ít ai biết được về lịch sử hình thành và phát triển của Phan Thiết, biểu tượng của thành phố này là gì, và những địa điểm đặc biệt nào mà du khách nên khám phá khi đặt chân đến đây.
Nếu bạn sắp có chuyến du lịch tại Phan Thiết thì hãy thuê xe Phan Thiết ngay để có cơ hội khám phá và trải nghiệm những điểm độc đáo chỉ có tại Phan Thiết.

Vì Sao Mà Có Cái Tên Phan Thiết?
Để hiểu rõ hơn về Phan Thiết, trước hết, chúng ta cần tìm hiểu về lịch sử hình thành vùng đất Phan Thiết Bình Thuận. Đây từng là mảnh đất thuộc về nhà Nhật Nam, sau đó trở thành một phần của Chiêm Thành. Tuy nhiên, do chiến tranh liên miên xảy ra, Chiêm Thành đã mất đi một phần lãnh thổ của mình.
Đến năm 1653, chúa Nguyễn Phúc Tần chiếm được Phan Lang (trước khi trở thành Phan Rang), và vào năm 1692, họ lấy luôn phần đất còn lại của Chiêm Thành, đổi tên thành Thuận Thành trấn và thiết lập nhiều đạo như: Phan Lang, Phan Thiết, Ma Ly, Phố Hài…
Năm 1697, Bình Thuận từ một trấn đã được nâng cấp lên thành phủ, rồi lên thành dinh, khi đó Phan Thiết chính thức trở thành một đạo, sát cạnh với Phan Rang, Phố Hài và Ma Ly vùng Tam Tân.
Tuy nhiên, mặc dù đã được thiết lập, đạo Phan Thiết không có văn bản nào rõ ràng về phạm vi lãnh thổ của mình. Vào năm 1827, Bình Thuận được nâng cấp thành tỉnh.

Khu vực này trước đây thuộc về vương quốc Chămpa, trước đây được gọi là “Hamu Lithít” – “Hamu” biểu thị cho những cánh đồng bằng phẳng, trong khi “Lithít” chỉ sự gần gũi với biển, một cái tên phản ánh chính xác vị trí địa lý của nơi này.
Sau đó được sáp nhập vào Đại Việt, và từ đó, quá trình hành chính đã được thiết lập cùng với việc hình thành tỉnh Bình Thuận ngày nay. Tuy nhiên, vào thời điểm đó, Phan Thiết vẫn chưa được chính phủ thời kỳ đó xác định về địa giới và quản lý hành chính.

Cư dân Việt địa phương dần quen với tên “Hamu Lithít”, với âm cuối “Lithit” kết hợp với âm “Phan”, được lấy từ phiên âm của hai địa danh Phan Rang và Phan Rí, và từ đó, tự nhiên hình thành tên Phan Thiết.
Quá trình này cũng thể hiện sự sáng tạo và khéo léo trong việc phiên âm và tái tạo tên gọi của người Chăm trước đó:
- Mang-lang (Phan Rang),
- Mang-lý (Phan Rí),
- và Mang-thít (Phan Thiết).
Ba địa danh này còn được gọi là “Tam Phan”.
Phan Thiết Vẫn Luôn Là Niềm Tự Hào Của Bình Thuận
Tại sao cái tên thành phố Phan Thiết Bình Thuận luôn khiến người ta bồi hồi và không ngừng tò mò muốn khám phá, không chỉ một lần? Đó có thể bởi vẻ đẹp tuyệt vời của danh lam thắng cảnh, bãi biển dài trải hay tinh thần hiếu khách mến khách của cư dân nơi đây. Tuy nhiên, còn một lý do không thể phủ nhận: Làng nghề nước mắm vang danh từ xa xưa đến nay.

Dù biểu tượng này đã được thay đổi bằng nhiều hình dạng và màu sắc khác nhau, cùng với sự đa dạng của thiên nhiên, thu hút sự tò mò của du khách. Nhưng không thể phủ nhận sức hút của làng nghề nước mắm thời hoàng kim từ Phan Thiết.
Thành phố Phan Thiết Bình Thuận còn đặc biệt với một lịch sử hình thành văn hóa rực rỡ, từ những di tích tháp Chàm, tới Mũi Né và núi Tà Dôn, từng là điểm quan sát nhật thực toàn phần độc đáo nhất. Đó là cát trắng, bãi biển, và làng chài sặc sỡ màu sắc, cùng những làng nghề sản xuất nước mắm truyền thống, góp phần tạo nên danh tiếng vùng đất này trải dài khắp đất nước và vươn xa ra nước ngoài.

Lịch Sử Phan Thiết Thu Nhỏ Trong Một Bảo Tàng Độc Đáo
Quả thật là vậy, khi bạn có ý định thuê xe phan thiết để du ngoạn, có thể có những địa điểm bạn bỏ qua hoặc không có đủ thời gian để thăm, nhưng Bảo tàng Nước Mắm Làng Chài Xưa là điều không thể bỏ qua.
Vì sao? Bởi đây là nơi kết hợp tất cả những giai đoạn Lịch sử tỉnh Bình Thuận từ ngày khai sinh cho đến hiện tại, một không gian khiến bạn du hành qua thời gian, đắm chìm trong những trải nghiệm chưa từng có.

Lịch sử tỉnh Bình Thuận được thu nhỏ trong một bảo tàng độc đáo không chỉ giúp bạn hiểu rõ hơn về sự hình thành và phát triển của nghề làm nước mắm truyền thống, mà còn tạo điều kiện cho bạn thưởng thức chương trình Huyền Thoại Làng Chài, Fishermen Show – một sân khấu nước bốn tầng lộng lẫy tái hiện huyền thoại về Cá Ông, thần Shiva.
Chỉ cần đến Bảo tàng Nước Mắm đầu tiên và duy nhất ở Việt Nam ở Phan Thiết là bạn có cơ hội đi sâu vào quá khứ của vùng đất này, trải nghiệm cuộc sống của ngư dân làng chài, và hiểu rõ hơn về sự phát triển của Phan Thiết qua những thăng trầm và thành tựu của nghề làm nước mắm truyền thống.

Hãy nhớ rằng, khi đến với Phan Thiết, việc ghé thăm Bảo tàng Nước Mắm Làng Chài Xưa là cơ hội để trân trọng và tôn vinh ngành nghề làm nước mắm – một phần không thể thiếu của di sản văn hóa của Phan Thiết.
Những mốc thời gian hình thành tỉnh Bình Thuận
- Trong năm 1653, chúa Nguyễn Phúc Tần tiến công và chiếm đóng vùng đất Phan Lang (sau này được gọi là Phan Rang), chỉ để lại một phần nhỏ về phía Tây cho Chiêm Thành.
- Năm 1692, chúa Nguyễn Phúc Chu thống trị mảnh đất còn lại và đặt tên là Thuận Phủ, sau đó vào năm 1694, đổi tên thành Thuận Thành trấn.
- Trong năm 1697: Bình Thuận được thiết lập với 2 huyện là An Phước và Hòa Đa. Sau đó, nâng cấp thành Bình Thuận Dinh. Đời vua Gia Long vẫn giữ Bình Thuận Dinh, cho đến khi vua Minh Mạng thay đổi thành Bình Thuận phủ.
- Năm 1827: Minh Mạng thành lập hai phủ mới là Ninh Thuận và Hàm Thuận, cùng với hai huyện mới là Tuy Phong và Tuy Định. Bình Thuận được nâng cấp thành tỉnh và giao cho quan tuần phủ Thuận Khánh kiêm nhiệm tỉnh Khánh Hòa.
- Năm 1883: Hòa ước ký với Pháp (ngày 23 tháng 7) đưa Bình Thuận vào Nam Kỳ.
- Năm 1884: Hòa ước Patenôtre (ngày 6 tháng 6) đưa Bình Thuận trở lại Trung Kỳ.
- Năm 1888, vua Đồng Khánh chuyển phủ Ninh Thuận vào Khánh Hòa.
- Năm 1900, vua Thành Thái thiết lập huyện Tuy Lý và hợp nhất huyện Tánh Linh từ Đồng Nai Thượng vào Bình Thuận.
- Trong năm 1905: Phủ Di Linh được sáp nhập vào Bình Thuận.
- Trước năm 1975: Bình Thuận có 8 quận: Hàm Thuận, Phú Quý, Thiện Giáo, Hải Long, Hải Ninh, Hòa Đa, Tuy Phong và Phan Lý Chàm.
- Năm 1976: Bình Thuận được sáp nhập với Bình Tuy và Ninh Thuận thành tỉnh Thuận Hải.
- Đến tháng 4 năm 1992, tỉnh Thuận Hải được chia thành hai tỉnh riêng: Bình Thuận và Ninh Thuận, quyết định chia tách được ghi nhận vào ngày 26 tháng 12 năm 1991. Bình Thuận hiện nay vẫn bao gồm cả Bình Tuy (huyện Hàm Tân ngày nay).

Thành Phố Phan Thiết ngày nay – Tiềm năng du lịch biển của Việt Nam
Hiện nay, Phan Thiết đã thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư bất động sản hàng đầu, đồng thời tạo ra một làn sóng các dự án phát triển với quy mô lớn. Các dự án này có diện tích lên đến hàng trăm hecta và với tổng mức đầu tư lên đến hàng nghìn tỷ đồng.
Trong số đó, có các dự án như: Pegasus, Sentosa Villa, khu Resort SeaLinks Phan Thiết Mũi Né, và dự án khu đô thị du lịch biển Phan Thiết. Tất cả đều là những bước tiến quan trọng trong việc phát triển bền vững của thành phố này.

Giải thích cho sự “vụt sáng” của thị trường bất động sản nghỉ dưỡng tại Phan Thiết, các chuyên gia cho rằng việc phát triển hạ tầng giao thông đồng bộ là yếu tố chủ chốt, giúp tạo ra sự liên kết giữa các vùng một cách nhanh chóng và thuận tiện hơn như:
- Dự án cao tốc TP.HCM – Long Thành – Dầu Giây;
- Dự án cải tạo nâng cấp Quốc lộ 1A mới hoàn thành và đưa vào sử dụng
- Dự án cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết…
Khi tuyến đường cao tốc Dầu Giây – Phan Thiết được hoàn thành, thời gian di chuyển giữa hai điểm này chỉ còn mất 2 giờ.

Ngoài ra, nhiều tuyến giao thông ven biển Bình Thuận kết nối các trung tâm du lịch của tỉnh cũng được đầu tư hoàn thiện. Dự án cao tốc Phan Thiết – Mũi Né – Nha Trang, khởi công vào quý II/2017, cũng sẽ đóng góp vào việc biến Phan Thiết thành trung tâm của “tứ giác vàng du lịch” TP.HCM – Phan Thiết – Đà Lạt – Nha Trang.
Ngoài hạ tầng giao thông, một yếu tố quan trọng khác giúp Phan Thiết trở thành trung tâm thu hút sự chú ý của giới kinh doanh bất động sản là tiềm năng du lịch và quy hoạch phát triển thành đô thị du lịch biển hàng đầu cả nước.

Những ai đã có kinh nghiệm thuê xe phan thiết và vi vu khắp nơi tại đây đều không thể phủ nhận rằng, nơi đây sở hữu một vẻ đẹp tự nhiên tuyệt vời với bờ biển dài và các bãi biển thoải mái, cùng với cảnh quan hoang sơ và không khí trong lành.
Tuy nhiên, du khách cũng đến với Phan Thiết để khám phá những điều kỳ diệu của thiên nhiên Bình Thuận, như: Hàm Tiến – Mũi Né, Thuận Quý – Kê Gà, Hàm Thuận – Đa Mi, Vĩnh Hảo – Cà Ná, Bàu Trắng, Thác Bà, Núi Ông…
Kết luận
Hãy cùng chia sẻ ý kiến và cảm xúc của bạn về cuộc hành trình tuyệt vời này! Hãy để lại nhận xét và chia sẻ lịch sử hình thành Phan Thiết của bangladeshembassy.vn với bạn bè để họ cũng có cơ hội khám phá vẻ đẹp độc đáo của Phan Thiết.